De onvoorspelbaarheid waarin we vertoeven vraagt om een specifieke mindset en aangepaste skills.
De komende decennia draaien niet om zomaar om transformatie, ze draaien om omgaan met “onvoorspelbaarheid en onzekerheid” want alle gekende patronen vervagen. Patronen waren net dat wat ons leven behapbaar en voorspelbaar maakte. By the way; transformaties zijn een “ongoing thing”, echter waar we nu moeten mee leren omgaan is van een andere orde: totale onvoorspelbaarheid en onzekerheid, dubbelzinnigheid en ons rechthouden in een aan - uit wereld. Covid, de klimaatverandering, de energie-ellende, de economische crisis, een uit zijn voegende barstende wereldbevolking; het hek is van de dam. Dat alles vraagt om een psychische -en fysieke kunde die je moet helpen om om te gaan met die “onvoorspelbare grootte en impact van…onvoorspelbaarheid”. Het leren omgaan en werken met een kwellende onzekerheid is dé prioriteit voor elke mens, elk bedrijf, elk land - in deze volgorde.
Waarom is die onvoorspelbaarheid een kwelling, een probleem, voor onze geest? Wel, ons brein is uitermate afkerig van dubbelzinnigheid, onvoorspelbaarheid en onzekerheid omdat we als mensen geprogrammeerd zijn om antwoorden te zoeken. En zelfs al zijn de antwoorden die we vinden onvolledig of verkeerd(succes van complottheorieën), toch willen we geloven. Antwoorden vinden we trouwens waardevoller dan vragen en laat ook daar een denkfout zitten. Spijtig genoeg is het hele systeem waarin we leven en werken, gericht op vinden, geven en krijgen van antwoorden. Niet op het stellen van de juiste vragen, je wordt soms zelfs “vreemd” bekeken als je zegt dat je iets niet weet. Als mensen zijn we dan ook gek op antwoorden die oplossingen bieden, adviezen inhouden en het formuleren van probleem-oplossingen(alhoewel het moet gaan om oorzaak-oplossingen): het is houvast, zelfs al klopt het antwoord niet, we willen dat het klopt.
Maar wat als we heel bewust die problemen - onvoorspelbaarheid en onzekerheid - meer zouden zien als puzzels en leermomenten?
Een voorliefde hebben voor interessante problemen is best constructief omdat problemen je geest stretchen en helpen ontwikkelen. Althans, toch wanneer je bewust leert omgaan met het probleem dat onzekerheid en onvoorspelbaarheid voor ons brein is. Problemen kan je bevoorbeeld inzetten om je nieuwsgierigheid te voeden, je creativiteit aan het werk te zetten en je mentale veerkracht te versterken om in alle mogelijke omstandigheden oplossingsgericht te denken en doen. Misschien kan je wel stellen dat problemen, wanneer je ze als oefening inzet, je “nieuwsgierigheidsmotor” krachtiger maken. En oh ja, trainen om dat aan te leren kan.
Bij deze een paar tips…
Maak van stressvolle situaties intrigerende problemen om te onderzoeken en leg contact met andere nieuwsgierige geesten die geïnteresseerd zijn in soortgelijke problemen.
Richt je aandacht op ideeën die je nieuwsgierigheid aanwakkeren. Zo let je best ook op relevante patronen en potentiële oplossingen voor schijnbaar ongerelateerde onderwerpen, zeker in deze tijden van een kleine wereld waarin het systemische nu meer dan ooit zijn plaats opeist.
Graaf pro actief in je interesses uit het verleden en probeer je toekomstige mogelijkheden voor te stellen. Neem de tijd om je favoriete uitdagingen te definiëren, maak een persoonlijke lijst op van problemen waar je om geeft. Problemen oplossen als oefening zorgt trouwens voor een vorm van kinderlijke vreugde
Maak fysieke en mentale ruimte voor zelfreflectie. Het definiëren van je favoriete problemen is een meta-cognitieve oefening die tijd en aanwezigheid vereist. Overhaast het dus niet, blokkeer een uur in je agenda. Zoek een rustige plek en open een notitieblok of je notitie-app.
Neem de volgende vragen door en schrijf je antwoorden op:
Wat waren enkele van je favoriete hobby's?
Als volwassene, wat zijn de onderwerpen waarover je het liefst leert?
Wat zijn interessante ideeën die je kent maar nog niet helemaal begrijpt?
Wat zijn vaardigheden die je graag zou beheersen?
Wat zijn de belangrijkste uitdagingen in je vakgebied?
Zijn er terugkerende patronen in je dagelijkse leven?
Zijn er gebieden in je leven die je moeilijk met elkaar kunt verzoenen?
Welke aspecten van onze maatschappij vind je raadselachtig?
Als je een kristallen bol had en naar de toekomst kon reizen, wat zou je dan willen zien?
Zet onderzoeksgebieden om in vragen.
Neem de onderzoeksgebieden die je in de vorige stap hebt geïdentificeerd, en zet ze om in vragen door een van de volgende structuren te gebruiken:
Hoe kan ik...?
Hoe kunnen we...?
Wat is de beste manier om...?
Wat is de relatie tussen A en B?
Waarom is X op een bepaalde manier?
Oh ja, zorg ervoor dat je favoriete problemen specifiek genoeg zijn om ze te kunnen verbinden met nieuwe ervaringen en informatie die je tegenkomt. Bijvoorbeeld: "Wat is de zin van het leven?" is te breed, maar "Wat is de beste manier om meer zin te geven aan mijn dagelijks leven?" is specifiek genoeg.
Met dank aan een inspiratiebron die me verloren is gegaan.
Peter
